Smear testi nedir?

Pap smear (Pap test) kadınların servikal kanser (rahim ağzı)  ya da prekanser (kanser öncüsü) taranmasında kullanılan bir testtir . Pap smear, prekanseröz ya da kanseröz lezyonları henüz tedavi edilebilecekleri aşamalarda yakalamayı sağlar. 

Smear testi nasıl yapılır?

Smear testi basit ve ağrısızdır. Test adet zamanı yapılmamalıdır, en iyi zaman adetten 10-20 gün sonrasıdır. Önce rahim ağzının (serviksin) görülebilmesi için, vajinaya bir spekulum (muayene aleti) yerleştirilir. Ardından küçük bir fırça rahim ağzına sürülerek hücre örnekleri toplanır ve cam üzerine yayılır. Patolog tarafından bu hücreler mikroskop altında incelenerek anormal gelişim olup olmadığına bakılır. Asıl hedef olası bir kanseri saptamanın yanı sıra, kanser olmayan ancak kansere dönüşüm olasılığı olan ve tedavi edilebilen “prekanseröz” lezyonları yakalamaktır. Testin pozitif olması yani anormal hücreler içermesi durumunda hekim HPV testi ve kolposkopi isteyebilir. 

Smear alınmadan önce 48 saat içinde cinsel ilişki kurulmamış olması, vajinanın yıkanmamış olması, vajina içine ilaç, krem gibi uygulamaların yapılmamış olması gereklidir. Genital enfeksiyon varsa tedavi edilmeli daha sonra smear alınmalıdır.

Smear testi yapılmaya ne zaman başlanmalı?

Smear testi ilk cinsel ilişkiden 3 yıl sonra ya da 21 yaşından sonra yapılmaya başlanmalıdır. 30 yaşından küçük kadınlara yılda bir defa smear yapılmalı, 30 yaşından büyüklere ise 3 kez ardışık smear sonucu negatif ise 2-3 yılda bir smear testi tekrarlanmalıdır. Ancak HIV pozitif olanlar, bağışıklık sistemi yetersiz olanlar, östrojen kullananlar, organ transplantasyonu yapılanlar, kemoterapi ve kortizon tedavisi alanlarda tarama sıklığı artırılmalıdır. 

Smear testini tekrarlamaya ne zaman gerek duyulmaz?

• İyi huylu nedenlerle total histerektomi geçirenler
• Servikal lezyonu olan ancak 3 ardışık smear testi negatif olup total histerektomi geçiren kadınlar
• 70 yaşından büyük ve son 10 yılda 3 tane negatif smear testi olan kadınlar

Smear testi sonucu nasıl değerlendirilir?

Pap smear testi sonuçlarını raporlarken Bethesta sistemi kullanılır. 

• Negatif: Pap testinde hiç anormal, prekanseröz ya da kanseröz hücre görülmemesi (intraepitelyal lezyon ya da malignensi negatif)
• Anormal sonuçlar: Smear’de servikal hücrelerin anormal olmasının birçok nedeni olabilir. Servikal enfeksiyonlar ya da prekanseröz hücreler anormal hücreler görünmesine neden olabilir 
• Anormal bir sonuç alındığında enfeksiyon tedavisi ve/veya yakın takip ve/veya kolposkopi + biyopsi önerilebilir.

Her testte olduğu gibi Pap smear testinde de yanılma olasılığı vardır. Testin düzenli olarak tekrarlanması yanılma olasılığını düşürür.

HPV aşısı olunması durumunda yine de smear testi yapılması gerekli mi?

HPV’nin birçok farklı türü vardır. Aşı bazı türlere karşı etkilidir. En sık görülen tipler olan 6-11-16-18 aşının kapsama alanı içindedir, ancak nadiren diğer türlerle de lezyon oluşabilir. Bu nedenle aşılı kişilerde Pap smear testi yapılmalıdır. 

Pap smear testi anormal olduğunda yapılacak ileri testler nelerdir? 

Smear testi bir tarama testi olduğundan şüpheli sonuç geldiğinde kolposkopi, biyopsi ve servikal küretaj gerekebilir. Kolposkopi, spekulum kullanılarak vajinanın genişletilmesi ve vajinanın üst kısmı ile serviksin bir mikroskop yardımı ile detaylı incelenmesidir. Bundan önce hastaya HPV testi istenebilir. Kolposkopi esnasında servikste anormal alanlar tespit edilirse biyopsi alınabilir. Alınan biyopsi incelenmek üzere patologa gönderilir. 

Anormal smear testi olan hastalar nasıl tedavi edilir?

Kolposkopi esnasında şüpheli alanlar dondurularak ya da lazer kullanılarak çıkarılır. Bu tedaviler kanser öncesi belirtilerin yok edilmesinde ve kanserin önlenmesinde etkilidir. Ardından hasta düzenli takibe alınır.